NEDİR BU TELAŞ? VERDİĞİNİZ ZARARLAR YETMEDİ Mİ?

İktidar milletvekilleri tarafından 20 Mart 2023’te TBMM Başkanlığı’na sunulan 2/5006 Esas numaralı yasa teklifi, yasalaşması halinde son derece ciddi sorunlara yol açacak maddeler içermekte ve birçok olumsuzluk barındırmaktadır.

Getirilen düzenlemeler;

1) Aile sağlığı çalışanının aile hekimince belirlenmesine yönelik ibare metinden çıkarılmakta, ) Aile hekimlerine yapılacak ödeme kriterleri içinde “aile sağlığı merkezi giderleri “ ibaresi değiştirilmekte,
Aile hekimleri ile ilgili disiplin cezaları hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun uygulanacağı kuralı getirilmektedir.
Aylıktan kesme cezasının kişinin brüt ücretinin 1/30-1/8 arasında kesinti yapılması şeklinde, kamu görevlisi olmayan aile hekimleri için kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının brüt ücretinin 1/6-1/4 arasında kesinti yapılması şeklinde uygulanacağı, devlet memurluğundan çıkarma cezasının sözleşmenin feshini gerektireceği kuralı getirilmektedir.
Sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve kontrolü ile koruyucu sağlık hizmetlerinin standartlara uygun olarak yerine getirilmemesi gibi Bakanlıkça belirlenen performans hedeflerine ulaşılamaması halinde sözleşmenin Bakanlıkça yenilenmemesine karar verilebileceği kuralı getirilmektedir.
Aile hekimliğinde hangi hususların yönetmelikle düzenleneceğine dair kural yeniden düzenlenmektedir.

Aile Hekimlerinin Sözleşme feshine ilişkin 5 Ağustos 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Anayasa Mahkemesi kararına rağmen getirilen kanun teklifinin bazı bölümleri hukuka ve Anayasa’ya açıkça aykırı olduğu gibi, bu yasa teklifinin genel seçim arifesinde aceleye getirilip yeterince tartışılmadan yasalaşması, aile hekimliği sisteminde telafisi zor hasarlar oluşturacaktır.

2) Anayasanın 135. Maddesine göre yasa ile kurulan, hakim denetiminde yapılan seçimler sonucu oluşan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan TTB ve Tabip Odalarının yetkileri atanmış bürokratlara verilerek, bu alanda kaos ve yetki kargaşası yaratılmaktadır.
Sağlık Meslekleri Kurulu’nun görev tanımına ve alanına ilişkin önceki kural yeniden düzenlenmekte, hekimler ve diğer sağlık meslek mensuplarına ilişkin önemli düzenlemeler yapılmaktadır. Şöyle ki;
Sağlık meslek mensuplarının meslekten geçici veya sürekli olarak men edilmesini gerektiren eylemler düzenlenmektedir. Hekimin meslek uygulaması sırasında hastaya zarar vermesi, meslek icrasına ilişkin mevzuata aykırı davranması (!), personele, hastalara veya hasta yakınlarına fiili saldırıda bulunması gibi hallerde meslek icrası 15 günden 3 yıla kadar yasaklanabilecektir.
Sağlık meslek mensuplarının mesleki yeterlilik değerlendirmesine tabi tutulmasına yönelik kurala yer verilmektedir. Mesleki yetersizliği tespit edilen veya dikkatsiz, özensiz davranışla ölüme veya engelliliğe neden olanların yetersiz görüldükleri alanda yeterlilik eğitimine tabi tutulmasına karar verilebilecektir.
Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının kuruluş kanunlarındaki disiplin hükümlerinin saklı olduğu, fiilin her iki kanuna göre de müeyyide gerektirmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı kuralına yer verilmektedir.

3) 4924 sayılı Yasa kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personelin görev yeri dışında sürekli görevlendirilemeyeceğine dair kuralın istisnaları içine, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığının harekât ve benzeri ihtiyaçları kapsamındaki yurt içi ve yurt dışında iki aya kadar görevlendirmeler ile genel hayatı etkileyen salgın hastalık halleri eklenmektedir.
4924 sayılı Yasa kapsamındaki sözleşmeli personelin disiplin cezaları ile ilgili düzenlemede değişiklik yapılmaktadır.

Düzenlemeden etkilenen paydaşların görüşlerinin alınmadığı, yasa yapma tekniği açısından sorunlar içeren, ilgili meslek kuruluşlarına danışılmayan torba kanun teklifinde, birçok sorunlu düzenleme bulunmaktadır.
Ülkemizin seçim ortamına girdiği bir dönemde, telaşla ve alelacele getirilen bu düzenlemelere anlam veremiyoruz. Çerçevesi net olmayan,soyut, muğlak, belirsiz, yoruma açık düzenlemelerle, sağlık çalışanlarının meslekten geçici veya sürekli uzaklaştırılmasını, mesleki yeterlilik eğitimine tabi tutulmasını içeren ve bu yetkiyi Bakanlık bünyesindeki daha çok bürokratlardan oluşan bir kurula veren düzenlemenin kabul edilebilir bir yönü yoktur.TTB’ye yasa ile tanınan “mesleki etik kurallarını koruma, geliştirme ve hekimleri etik ilkelere göre denetleme yetkisi” Sağlık Bakanlığı bünyesindeki bir kurula verilmektedir.Hekimleri meslekten men yetkisi hiçbir bürokrata verilemez.
Teklifteki en ciddi sorun; komplikasyon/malpraktıs ayrımının örtülü biçimde ortadan kaldırılması ve malpraktıs kavramının yeniden tanımlanmaya çalışılmasıdır.
Son 3 yılda 4.000 hekim sağlıkta şiddet, ekonomik koşullar, iyi çalışma ortamı, çocuklarına daha iyi bir gelecek hazırlamak, istismar haline gelen Malpraktıs davalarının artması nedenleri ile yurtdışına göçmüş, 9.000 hekim ise kamudan ayrılmıştır.
5 dakikada bir hasta randevusu verip, sonrasında komplikasyon nedeni ile “meslekten men” cezası verilmek istenmesi gerçek niyeti göstermesi açısından ibret vericidir.
Pandemi sürecinde 200’e yakın hekim olmak üzere 500 ün üzerinde sağlık çalışanımızı kaybettik.“Hakkınız Ödenmez “ diyenler haklarımızı birer birer gasp ediyor, her yeni günde çalışma koşullarımız daha dayanılmaz hale getirilmektedir.
1 Nisan, meslek hayatları boyunca gösterdikleri özverinin daha da fazlasını pandemi döneminde gösteren tüm hekim ve sağlık çalışanları için bir simge haline gelen, COVID-19 salgınında aktif hekimlik yaparken hastalığa yakalanan ve tedavi sürecinde yaşamını yitiren Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu’nun ölüm yıldönümü. Türk Tabipleri Birliği 72. Büyük Kongresi’nde, Dr. Cemil Taşçıoğlu’nun hayatını kaybettiği gün olan 1 Nisan’ın “COVID-19 nedeniyle kaybedilen hekim ve sağlık çalışanlarını anma günü” olarak belirlenmesine karar vermişti. Yaşadığımız kayıplara, yüreklerimizi dağlayan acıya rağmen her durumda görevimizin başındayız.
Yitirdiğimiz meslektaşlarımızı ve sağlık çalışanlarını anıyor, anıları önünde saygıyla eğiliyoruz.
Kahramanmaraş merkezli depremde de ne yazık ki 102 meslektaşımızı kaybettik.
Kayıplarımıza rağmen dimdik ayaktayız.
Üzgünüz, öfkeliyiz, kararlıyız…
Binlerce yıldır bu coğrafyada mesleğini icra eden hekimler olarak; hastalıkları önlemeye ve sağaltmaya, bundan önce olduğu gibi, dayatmalara ve emrivakilere karşı çıkıp, bundan sonra da mesleki haklarımızı, mesleki bağımsızlığımızı ve onurumuzu savunmaya devam edeceğiz.
Seçim öncesinde hangi acil durum nedeniyle gündeme geldiği belli olmayan yasa teklifinin geri çekilmesini istiyoruz.
Yasa tasarısının geri çekilmemesi ve örselemeye devam edilmesi durumunda yasal haklarımız için eylemlilik süreci başlatacağımızı ilan ediyoruz.29.03.2023
AİLE HEKİMLERİ DERNEĞİ
BİRLİK VE DAYANIŞMA SENDİKASI
DİŞHEKİMLERİ ODASI
GENEL SAĞLIK-İŞ SENDİKASI
HEKİM BİRLİĞİ SENDİKASI
HEKİM-SEN SENDİKASI
SAĞLIK VE SOSYAL HİZMET EMEKÇİLERİ SENDİKASI
TABİP ODASI